علائم و راهکار‌های درمان استرس اجتماعی

استرس اجتماعی، تعریف بسیار گسترده‌ ای دارد و اغلب  به موقعیتی گفته می شود که در آن روابط، احترام یا احساس تعلق فرد در یک زندگی زناشویی، گروه یا یک بافت اجتماعی بزرگتر مورد تهدید قرار می گیرد. این استرس می تواند در موقعیت های مختلف ظاهر شود. برخی افراد به دنبال تعاملات اجتماعی دشوار یا روابط خانوادگی آشفته، استرس اجتماعی شدیدی را تجربه می کنند.

 اضطراب اجتماعی با فشار روانی فراوانی همراه است و سلامت افراد را در معرض خطر قرار می دهد. به همین علت این استرس در صورت عدم درمان اغلب به طیف وسیعی از مشکلات سلامتی از جمله افسردگی منجر می شود. تنش اجتماعی یکی از موضوعاتی است که باید در جامعه حل شود.

یکی از ساده ترین راه ها برای مقابله با اضطراب اجتماعی ایجاد یک شبکه حمایتی از دوستان است که به فرد در حل مشکلات کمک می کند. اما با این حال، موارد و علائم زیادی در مورد اضطراب اجتماعی وجود دارند که شناخت آنها می تواند تاثیر زیادی در روند درمانی و پیشگیری از بروز عوارض این وضعیت داشته باشد. برای همین ما سعی کرده ایم در این مقاله از تکین دارو، اطلاعات کاملی را درباره این شرایط مورد بررسی قرار دهیم.

تفاوت استرس عادی با اجتماعی چیست؟

استرس اجتماعی با استرس فیزیکی تفاوت های بسیار زیادی دارد. زیرا استرس فیزیکی ناشی از عوامل استرس زای روزمره است که مستقیماً بر وضعیت فیزیکی بدن تأثیر می گذارند. به عنوان مثال کار فیزیکی بیش از حد یا قرار گرفتن در معرض صدای ناگهانی بلند یکی از عوامل استرس زای زندگی روزمره محسوب می شود.

در حالیکه منابع استرس عادی با منابع اضطراب اجتماعی تفاوت های زیادی دارد. به عنوان مثال انزوای اجتماعی، اضطراب ناشی از تغییر قابل توجه در زندگی مانند مرگ همسر، بازنشستگی، آسیب های اجتماعی-اقتصادی برخی از مهمترین منابع تنش اجتماعی هستند.

در واقع در استرس ناشی از اجتماع، فرد از سه نظر عاطفی، جسمی و شناختی احساسات دردناک و ناخوشایندی را تجربه می کند. استرس عادی روزمره یک مساله کاملا عادی تلقی می شود و هر فردی در طول زندگی روزمره خود سطوح مختلفی از این استرس را پشت سر می گذارد.

 در حالیکه ابتلا به اضطراب اجتماعی طبیعی نیست و نیاز به درمان دارد. ادامه یافتن استرس اجتماعی باعث اختلال شدید در فعالیت های روزمره می شود. به طوری که افراد مبتلا به آن در بسیاری از موارد حتی در یافتن یک دوست و یا برقراری روابط اجتماعی دچار مشکلات فراوانی هستند.

علائم اضطراب اجتماعی چیست؟

علائم اصلی این استرس شامل ترس از نقد و قضاوت دیگران، شرمساری، ناراحتی شدید، ترس از اشتباه، سرزنش کردن خود و ترس از وقوع حوادث نامطلوب در موقعیت‌های اجتماعی است. افراد مبتلا به استرس اجتماعی تا حد امکان از مواجهه با موقعیت‌های استرس زا اجتناب می کنند.

این موقعیت‌ها شامل موارد متعددی مانند گفتگو با افراد ناشناس، حضور در جمع‌های بزرگ یا حتی ارائه‌ی یک سخنرانی می شود. گاهی علائم آن تا حدی شدید است که روابط شخصی و اجتماعی، عملکرد تحصیلی یا شغلی و کیفیت زندگی عمومی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.

استرس معمولاً با مشاوره روانشناختی و در برخی موارد با داروهای ضد اضطراب و حتی راهکارهای خانگی قابل مدیریت است. همچنین تکنیک‌های رفتاری می‌توانند تا حد زیادی به کاهش علایم استرس کمک کنند. در صورتی که استرس درمان نشده، روز به روز بدتر می‌شود یا به شدت زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

علل ابتلا به استرس و تنش اجتماعی چیست؟

ابتلا به تنش اجتماعی دلایل بسیار متعددی دارد. اما با این حال از میان سایر علل مختلف دو علت بسیار مهم تر هستند.

علل	اثرات ناشی از آن
شکست	با هر شکست، شخص جایگاه خود را در خانواده و اجتماع از دست می دهد. قرار گرفتن در موقعیت شکست  با تولید هورمون های خاص تاثیرات منفی زیادی  بر مغز افراد می گذارد.
احساس عدم کنترل	کنترل‌ناپذیری، فضایی از شکست را در مغز ایجاد می‌کند، زیرا فرد نمی‌تواند اقدامی برای ایجاد موفقیت انجام دهد. این وضعیت در نهایت موجب افزایش سطح کورتیزول و کاهش عزت نفس می‌شود.

همانگونه که در جدول بالا مشاهده می کنید، نتیجه نهایی در هر دو عامل استرس زا همیشه کاهش عزت نفس است که در ابتلا فرد به استرس اجتماعی سهم عمده ای دارد.

استرس اجتماعی در محل کار چیست؟

تنش اجتماعی افراد در محل کار اغلب به دلیل ترس رخ می دهد. ترس از قضاوت و یا انتقاد موجب برانگیخته شدن سطحی بالایی از استرس در فرد می شود. به دنبال قضاوت فرد احساس تحقیر و یا طرد شدن می کند. ابتلا به این استرس در محل کار موجب می شود تا شما موقعیت های کاری زیادی را از دست بدهید. نمونه هایی از عوامل استرس زای اجتماعی در محل کار و نتایج منفی ناشی از آن عبارتند از:

عوامل استرس ناشی از اجتماع در محل کار	اثرات ناشی از آن
پرخاشگری کلامی	از بین رفتن حس اعتماد
درگیری بین همکاران	کاهش نوع دوستی و کار گروهی
محیط های گروهی منفی	کاهش رضایت شغلی
اضافه کاری بیش از حد	از دست دادن بهره وری
سیاست سازمانی نادرست	کاهش رفاه و تعامل کارکنان
رفتار ناعادلانه	از بین رفتن حس مسئولیت پذیری

در مجموع عوامل استرس زای اجتماعی منجر به نتایجی می شوند که در تضاد مستقیم با رفتارها و پیامدهای مثبت سازمانی هستند. دلیل این اتفاق این است که عوامل استرس زای اجتماعی توانایی فرد را برای مقابله با فشار روانی ضعیف می کنند.

استرس اجتماعی چه تاثیری در زندگی افراد دارد؟

کاهش تمرکز و افزایش فشار خون از شناخته شده ترین اثرات اضطراب اجتماعی بر زندگی افراد هستند. همچنین استرس اجتماعی باعث ابتلا به بیماری‌های سلامت روان مانند افسردگی می شود. مغز هنگامی که برای مدت زمان طولانی تحت استرس اجتماعی قرار می گیرد، هورمون‌های گلوتامات، دوپامین و سروتونین را در بدن آزاد می‌کند.

این هورمون ها باعث می شوند تا فرد بتواند در مقابله با استرس مقابله کند. اما تولید بیش از حد این مواد شیمیایی باعث ابتلا به بیماری های روانی جدی می شود. همچنین مقادیر بیش از حد استرس، با ابتلا به بیماری هایی مانند بیماری های قلبی عروقی، سرطان، و زخم ها همراه است. برخی دیگر از تاثیرات منفی تنش اجتماعی بر زندگی افراد عبارتند از:

• عدم مشارکت در جمع ها
• ترس از تحقیر و تمسخر دیگران
• احساس شرمساری نسبت به خود

اضطراب اجتماعی در فرد چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر در موقعیت‌های مختلف احساسات منفی مانند شرمساری، ترس از تحقیر، توهین و قضاوت را حداقل به مدت 6 ماه در خود تجربه کنید، به طور یقین به مشکل اضطراب اجتماعی مبتلا هستید.  در اینصورت توصیه می شود که در اسرع وقت برای تشخیص مشکل به یک روانشناس با تجربه مراجعه کنید. روانشناس از روش های مختلف وجود این مشکل را در شما تشخیص می دهد. برخی از این روش ها، عبارتند از:

بررسی علائم بدنی و رفتاری

 استرس در بسیاری از موارد، با علائم بدنی و رفتاری قابل تشخیص است. این علائم شامل تعریق، لرزش دست، افزایش ضربان قلب، مشکل در تمرکز، اجتناب از قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی، ترس از برقراری ارتباط با دیگران و ترس از اظهارنظر در موقعیت‌های اجتماعی است. اگر این علائم را تجربه می کنید، احتمالا به مشکل استرس یا اضطراب اجتماعی مبتلا هستید.

استفاده از پرسشنامه

این ابزار مفید در تشخیص استرس استفاده می‌شوند و معمولاً شامل سوالاتی درباره شدت نگرانی‌ها، نشانه‌های بدنی و روانی و تأثیرات استرس بر زندگی روزمره شما هستند. با پر کردن این پرسشنامه‌ها، نمره‌هایی را بر اساس پاسخ‌های خود دریافت می‌کنید. نمره شما در این تست ها معیار مهمی است که در تشخیص دقیق بیماری به پزشک کمک می کند.

استفاده از تجهیزات تکنولوژی

برخی سنسورها مواردی مانند ضربان قلب، سطح هورمون استرس و فشار خون را در طول زمان اندازه گیری می کنند. در پایان تحلیل داده های این ابزارها  باعث تشخیص بهتر استرس در افراد می شود. تشخیص نهایی و حرفه‌ای همچنان به ارزیابی توسط متخصصان روانشناسی یا روانپزشکان نیاز دارد. همچنین، در استفاده از تکنولوژی برای تشخیص استرس اجتماعی، حریم خصوصی و امنیت داده‌ها نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.

در مجموع به یاد داشته باشید که تشخیص استرس نیاز به ارزیابی توسط یک متخصص روانشناس یا روانپزشک دارد. این افراد با تحلیل جامع تجربیات شما و استفاده از روش‌های مناسب، به شما کمک می کنند تا استرس خود را تشخیص دهید و روش‌های مدیریت آن را یاد بگیرید.

راهکارهای درمان اضطراب اجتماعی چیست؟

استرس اجتماعی یکی از بیماری های روانی است که برای درمان آن به زمان طولانی، تلاش و قدرت واقعی نیاز دارید. اما با این حال زمانی که فرد مشکل خود را بپذیرد و برای درمان خود عزم واقعی نشان دهد روند تغییر بسیار سریع تر پیش می رود. برخی از راهکارهایی که از طریق آنها می توانید استرس خود را تا حدودی کاهش دهید، عبارتند از:

مراجعه به روانشناس

کمک گرفتن از یک متخصص یکی از راهکارهای مؤثر در درمان استرس است. روانشناسان مجرب درباره علت‌ها و عوامل استرس اجتماعی با شما صحبت می کنند و راه‌حل‌هایی برای مدیریت و کاهش آن ارائه می دهند. بسته به تشخیص پزشک روش‌های مختلفی مانند مشاوره فردی، مشاوره گروهی، روان‌درمانی و تکنیک‌های مبتنی بر شناخت می‌توانند در درمان مورد استفاده قرار بگیرند.

تمرینات ذهن آگاهی

تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا و تمرینات تمرکز  به شما کمک می کنند تا استرس خود را کاهش دهید و بهتر بتوانید با موقعیت‌های اجتماعی مقابله کنید. یوگا و مدیتیشن باعث می شوند تا به آرامش، تمرکز ذهنی، افزایش وضوح ذهنی و کاهش استرس برسید.

صحبت با نزدیکانتان

  تا حد امکان با عزیزان خود ارتباط برطرف کنید. صحبت کردن در مورد استرس خود با یک دوست، یا یکی از اعضای خانواده از جمله راهکارهای ساده ای هستند که از طریق آنها می توانید برخی از استرس ها را کاهش دهید.

کنار گذاشتن روابط سمی

اگر احساس می کنید قرار گرفتن در یک رابطه وضعیت روانی شما را بدتر می کند، هر چه سریع تر این رابطه خارج شوید. روابط سمی باعث فشار بیش از حد و غیر ضروری بر وضعیت روحی و عاطفی فرد می شود. رهایی از این روابط به فرد اجازه می دهد که وضعیت روانی سبک تر و بدون استرسی را تجربه کند.

اجتناب از درگیری اجتماعی

 پرخاشگری از عوامل ناهنجار جامعه است. با این حال به یاد داشته باشید که همه انواع تعارض بد نیستند. به عنوان مثال، بحث در مورد چگونگی انجام یک کار فنی ناهنجاری یا پرخاشگری محسوب نمی شود. اما تعارض اجتماعی به طور کلی منفی است. بنابراین با اطمینان از اینکه بحث ها بر روی وظایف متمرکز هستند و نه افراد، می توانید تا حد زیادی از درگیری های اجتماعی اجتناب کنید.

استفاده از درمان های گیاهی

 استفاده از برخی گیاهان و دمنوش ها اثرات آرامبخشی بر روان افراد دارند. مصرف دمنوش بابونه و دمنوش سنبل کوهی باعث تسکین استرس و تنش های روحی می شود. به همین علت مصرف منظم این دمنوش ها در کاهش علائم استرس موثر است.

کاهش مصرف کافئین

 افزایش ترشح هورمون استرس یکی از مهمترین اثرات کافئین بر بدن است. به همین علت با کاهش مصرف کافئین می توانید تا حد زیادی از سطح استرس خود را کاهش دهید.

کلام آخر در مورد علائم و راهکار‌های درمان استرس اجتماعی

​ استرس اجتماعی یکی از رایج ترین انواع استرس است که افراد یک جامعه آن را تجربه می کنند. استرس اجتماعی به فشار روانی اطلاق می شود که در نتیجه روابط تنش زای فرد و محیط اجتماعی او رخ می دهد.

کمال گرایی، رقابت تحصیلی یا کشمکش در خانه از عوامل شایع اضطراب اجتماعی محسوب می شوند و با مشکلات مختلفی مانند افسردگی، احساس حقارت، خود سرزنش گری، شرمساری و بلاتکلیفی همراه هستند. به همین علت درمان مناسب و به موقع استرس اهمیت بسیاری دارد. اما روش های درمانی بسیار زیادی برای آن وجود دارند که می توانید برای اطلاع از جدیدترین روند درمانی آن، با تکین دارو تماس بگیرید.

سوالات متداول درمورد علائم و راهکار‌های درمان استرس اجتماعی:

آیا تغییر نگرش در کاهش استرس اجتماعی موثر است؟

بله، از تغییر نگرش و حفظ نگاه مثبت می توانید برای شکست الگوهای منفی استفاده کنید. این کار باعث تمرکز بر نقاط قوت و در نهایت کاهش اضطراب اجتماعی می شود.

آیا با دارو می توان اضطراب اجتماعی را کاهش داد؟

بله، مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی با نسخه و تحت نظر پزشک به کاهش علائم استرس کمک می کنند.

راحت ترین روش کاهش استرس ناشی از اجتماع چیست؟

استفاده از برخی اپلیکیشن های موبایل  راحت ترین روش کاهش استرس است. این برنامه‌ها معمولاً با ارائه روش‌های مختلفی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، تکنیک‌های آرامش و تمرینات تنفسی به کاهش استرس کمک می کنند.