ارتباط استرس و حالت تهوع
بروز استرس و حالت تهوع ارتباط مستقیمی با همدیگر دارند، به نحوی که استرس شدید ممکن است باعث بروز حالت تهوع شود. اما حالت تهوع ممکن است علل زیادی به غیر از استرس داشته باشد. برای همین در اکثر مواقع درمان حالت تهوع به تشخیص علت اصلی آن بستگی دارد که یکی از مهمترین آنها می تواند استرس باشد.
حالت تهوع جزء واکنش های طبیعی بدن است. زمانی که بدن احساس کند مشکلی در سلامتی ما وجود دارد، پاسخ تهوع را فعال می‌کند. استرس و استرس ناشی از آن بر روده، چشم‌ها و سایر بخش‌های بدن که در بروز پاسخ تهوع موثر هستند، اثر می‌گذارد. همین مسئله باعث ایجاد حالت تهوع ناشی از استرس و استرس می‌شود.
علاوه براین مکانیسم ها، استرس و به دنبال آن استرس، باعث می‌شود که حساسیت حواس شما افزایش پیدا کند. به شکلی که حتی شرایط عادی را نیز به شکل شدت یافته ای احساس می‌کنید. این مسئله خود باعث می‌شود که افراد در شرایط استرس و استرس دچار حالت تهوع شوند.
پاسخ جنگ یا گریز و نیز نقش هورمون سروتونین در بروز احساس تهوع ناشی از استرس اثبات شده است. درک این واقعیت ها به شما کمک می‌کند تا بیش از حد نگران احساس تهوع ناشی از استرس نباشید. با وجود اینکه روش های مختلفی برای کاهش احساس تهوع و حتی رفع آن وجود دارد، با این حال تنها روش قطعی درمان این مشکل، برطرف کردن استرس و استرس است. برهمین اساس ما سعی کرده ایم در این مقاله از تکین دارو، ارتباط بین استرس و حالت تهوع را به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم.
فهرست مطالب
- 1 ارتباط استرس و حالت تهوع چیست؟
- 2 شدت حالت تهوع ناشی از استرس
- 3 چرا استرس و حالت تهوع باهم رخ می دهند؟
- 4 حالت تهوع ناشی از پاسخ جنگ یا گریز در استرس
- 5 حالت تهوع بدون استرس
- 6 حساسیت بیش از حد
- 7 تهوع ناشی از بیماری حرکتی
- 8 تاثیر انتقال دهنده‌های عصبی
- 9 درمان حالت تهوع ناشی از استرس
- 10 سخن آخر برای استرس و حالت تهوع
- 11 سوالات متداول در حالت تهوع ناشی از استرس
ارتباط استرس و حالت تهوع چیست؟
استرس فقط یک موضوع روانی یا عاطفی نیست. استرس می‌تواند در نهایت باعث ایجاد علائم فیزیکی جدی و خطرناک شود. به گونه‌ای که کیفیت زندگی شما به شدت افت می‌کند. به طور کلی بهترین روش درمان استرس شامل کاهش و حذف و در نهایت کنترل علائم جسمانی ناشی از آن است.
تقریبا همه ما در بخشی از زندگی مان به خاطر تجربه استرس با مشکلاتی رو به رو می‌شویم. با این حال، استرس در تمامی موارد عادی نیست. اگر بدون وجود علت آشکار دچار استرس هستید یا به خاطر استرس مزمن و طولانی مدت عوارض جدی در زندگی روزمره تان رخ داده است، احتمالا به یک اختلال استرس ی مبتلا هستید.
به طور کلی علائم مختلف ناشی از استرس مانند حالت تهوع، می‌توانند غیرقابل پیش بینی باشد و در صورت بروز، مشکلات قابل توجهی در زندگی روزمره شما ایجاد کنند. در صورتی که در ساعات شب دچار اضطراب و استرس می‌شوید، حالت تهوع ناشی از آن می‌تواند خواب شما را نیز مختل کند.
شدت حالت تهوع ناشی از استرس
شدت احساس تهوع و استرس تا حد زیادی به علل و انواع استرسی که تجربه می‌کنید بستگی دارد. انواع اختلالات استرس ی و حتی موارد مختلف استرس عمومی می‌توانند باعث بروز حالت تهوع و در موارد شدید استفراغ شوند.
با این حال استرس در همه افراد باعث بروز حالت تهوع نمی‌شود. همچنین استرس و حالت تهوع در همه افراد شدید نیست. مثلا در شرایط استرس زا ممکن است با احساس جزئی گرفتگی معده یا نشانه هایی از حالت تهوع رو به رو شوید.
در برخی افراد یک شرایط و احساس روانی شدید در نهایت می‌تواند باعث بروز حالت تهوع و استفراغ شود. مثلا اگر یک خطر جدی را پشت سر بگذارید یا جانتان در خطر باشد، پس از رفع عوامل خارجی، ابتدا احساس تهوع می‌کنید و اگر ترس بسیار شدید بود، دچار استفراغ می‌شوید.
بنابراین حالت تهوع یکی از شایع ترین علایم استرس است و با رفع عامل خطر، این عوارض نیز برطرف می‌شوند.
حالت تهوعو استرس به علت مسائل مختلفی ایجاد می‌شود. در بیشتر افرادی که از مشکلات استرس ی رنج می‌برند، استرس باعث حالت تهوع می‌شود. در برخی دیگر، خود استرس می‌تواند منجر به ایجاد حالت تهوع (جدا از پاسخ استرس) شود.
چرا استرس و حالت تهوع باهم رخ می دهند؟
عوامل زیادی می‌توانند باعث بروز تهوع و استرس شوند. با وجود اینکه دقیقاً مشخص نیست چرا استرس حالت تهوع ایجاد می‌کند، اما به نظر می‌رسد که بروز حالت تهوع پاسخی به مختل شدن حالت طبیعی بدن در اثر تجربه استرس و استرس است.
هدفی که در طول تکامل به خاطر آن پاسخ تهوع ایجاد شده است، محافظت موجود زنده از خود است. به کمک تهوع و حتی استفراغ، بدن به شما اطلاع می‌دهد کاری را که انجام داده‌اید نباید دوباره تکرار کنید. مثلا خوردن یک غذای حاوی سم کار اشتباهی است و تهوع و استفراغ به شما اطلاع می‌دهد که نباید دوباره آن غذا را بخورید.
حالت تهوع توسط سیگنال‌های داخلی بدن ایجاد می‌شود. این سیگنال‌ها می‌توانند از سراسر بدن (از قشر مغز گرفته تا ناحیه محرک گیرنده‌های شیمیایی و حتی سیستم‌های محیطی و دهلیزی) انتشار پیدا کنند. این پیام‌ها به سمت ساقه مغز ارسال می‌شوند. تحریک این ناحیه باعث ایجاد یک سری پاسخ‌ها می‌شود.
در نهایت این پاسخ‌ها منجر به بروز علائم مرتبط با معده (مانند حالت تهوع) و حرکت محتویات آن به سمت بالای دستگاه گوارش (مری و دهان) می‌شود. این شرایط به اصطلاح “استفراغ” نامیده می‌شود.
| رایج ترین علل بروز حالت تهوع | علل و علائم همراه با آن | درمان حالت تهوع و استرس |
| حالت تهوع ناشی از استرس | · پاسخ جنگ و گریز
· ترشح آدرنالین و کورتیزول · تنش های عضلانی شکمی · مهار و پیشگیری از جریان خون در دستگاه گوارش |
· دویدن و پیاده روی · تنفس عمیق · تغذیه سبک و سالم · نوشیدن آب · دارو و مکمل‌های بدون نسخه |
| حالت تهوع بدون استرس | · •حساسیت بیش از حد
· تهوع ناشی از بیماری حرکتی · تاثیر انتقال دهنده‌های عصبی |
حالت تهوع ناشی از پاسخ جنگ یا گریز در استرس
استرس یک واکنش طبیعی است و اگر خفیف یا متعادل باشد، نه تنها آسیبی نمی‌رساند بلکه به بهبود عملکرد فرد کمک می‌کند. برخی از کارشناسان بر این باورند که بدن ما در طول تاریخ زیستی با قابلیت ایجاد علائم استرس، مانند حالت تهوع، در شرایطی که در معرض تهدید یا خطر هستیم، تکامل یافته است.
استرس و حالت تهوع در شرایطی که عامل خارجی وجود ندارد و احساس استرس ناشی از یک وضعیت و ادراک روانی است، بیش از حالت عادی شما را ناراحت و بیقرار می‌کند. مثلا ممکن است حتی در یک وضعیت آرام و امن، مانند زمانی که روی تخت تان دراز کشیده‌اید، دچار تهوع شوید. این وضعیت در اختلالاتی مانند پانیک شایع است.
در صورت مواجهه با استرس، بدن حالت “جنگ یا گریز” را فعال می‌کند. با این کار، سیستم عصبی سمپاتیک فعال می‌شود. در اثر فعالیت سمپاتیک، بدن ما هورمون های استرس مانند آدرنالین و کورتیزول را ترشح می‌کند. این هورمون‌ها می‌توانند مجموعه‌ای از واکنش‌های فیزیولوژیک را در بدن ما ایجاد کنند، به گونه ای که ضربان قلب و فشار خون افزایش می‌یابد، مردمک چشم‌ها گشاد می‌شود و خون از سطح بدن به سمت اندام‌های حیاتی حرکت می‌کند.
تمامی این تغییرات باعث می‌شود که ما برای دفاع از خود یا فرار از خطر آماده شویم. این فرآیند بر روی سیستم گوارش نیز تأثیر می‌گذارد. هورمون‌های استرس شرایط پوشش معده و نحوه هضم غذا را تغییر می‌دهند. به گونه‌ای که جریان خون را از دستگاه گوارش دور و فرآیند هضم و گوارش را مهار می‌کنند.
در صورت تجربه استرس ممکن است در شکم خود تنش‌های عضلانی را تجربه کنید که باعث ایجاد حالت تهوع می‌شوند. بخش‌های مختلف روده گیرنده‌های عصبی فراوانی دارد که به شدت وابسته به دستورات و عملکرد مغز هستند. به این ترتیب شرایط روانی تاثیر مستقیمی بر فرآیندهای گوارشی ما دارد.
حالت تهوع بدون استرس
حتی در شرایطی که استرسی وجود ندارد، استرس می‌تواند علائم گوارشی مختلفی را ایجاد کند. از جمله علل بروز حالت تهوع بدون تجربه استرس، عبارت‌اند از:
حساسیت بیش از حد
استرس و استرس باعث می‌شود که ما نسبت به شرایط بدنمان بیش از حد آگاه باشیم و کوچکترین تغییرات را با شدت بسیار بالایی ادراک کنیم. به این ترتیب در شرایطی که دچار استرس هستیم، خفیف ترین حالت تهوع را با شدت بیشتری می فهمیم و احساس بیقراری و بیماری پیدا می‌کنیم.
تهوع ناشی از بیماری حرکتی
استرس یکی از اصلی ترین عوامل تحریک سیستم عصبی است و می‌تواند باعث بروی شرایطی مانند بیماری حرکت شود. حالت تهوع یکی از مهم ترین علائم بیماری حرکت است .
تاثیر انتقال دهنده‌های عصبی
مغز با آزاد کردن انتقال دهنده های عصبی، عملکردهای مختلف بدن ما، مانند حرکات، ادراکات، رفع نیازها، دوری از خطرات و … را ممکن می‌کند. تجربه استرس می‌تواند غلظت انتقال دهنده های عصبی بدن را تغییر دهد. یکی از انتقال دهنده های عصبی مرتبط با استرس سروتونین است.
در واقع با افزایش علائم استرس، سطح سروتونین کاهش و با کاهش استرس، سطح آن افزایش می‌یابد. علاوه براین، سروتونین در فعالیت های روده نیز نقش مهمی دارد. بنابراین، ایجاد تغییر در غلظت و سطح انتقال دهنده های عصبی در مغز باعث ایجاد حالت تهوع شود.
به همین علت، پزشکان داروهای مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین یا SSRIs را برای افرادی که از تهوع ناشی از استرس رنج می‌برند، تجویز می‌کنند. زیرا مصرف این داروها باعث افزایش میزان و غلظت سروتونین آزاد موجود در بدن می‌شود.
درمان حالت تهوع ناشی از استرس
در شرایطی که حالت تهوع ناشی از استرس باشد، به خودی خود خطرناک نیست. با این حال، بهتر است با تجربه اولین علائم، به دنبال درمان های پزشکی باشید تا مطمئن شوید که مشکلات زمینه‌ای علت اصلی بروز این عوارض نیست. اگر به اختلالاتی مانند استرس مزمن یا بیماری روانی دیگری مبتلا هستید، با مدیریت استرس علائم شما کاهش می‌یابد.
گزینه دیگر برای کاهش این عوارض، درمان شناختی روانی است. روانپزشمان در طول این درمان به شما آموزش می‌دهند که علائم تان را بشناسید و علل آن ها را درک کنید. سپس به جای مبارزه با علائم سطحی و نهایی، از قرار گرفتن در معرض این علل پیشگیری کنید.
علاوه براین به کمک برخی روش ها می‌توانید علائم استرس و حالت تهوع را کاهش دهید. از جمله روش های موثر کاهش استرس عبارت‌اند از:
دویدن و پیاده روی
یک ابزار قدرتمند برای مبارزه با استرس، دویدن و پیاده روی است. دویدن عضلات بدن را خسته می‌کند. این مسئله میزان فشار ناشی از عضلات را بر روی شکم می‌کاهد. علاوه براین با دویدن هورمون اندورفین ترشح می‌شود. این هورمون آرام بخش است و خلق و خوی شما را بهبود می‌بخشد. دویدن نقش مهمی در کاهش آدرنالین دارد که این مسئله میزان استرس شما را کاهش می‌دهد.
تنفس عمیق
تنفس عمیق یکی از چندین تکنیک کاهش استرس است. روش‌های آرام سازی جسم و بدن بسیار متنوع هستند و براساس علاقه شخصی و شرایطی که دارید می‌توانید روش مناسبی را پیدا کنید.
تغذیه سبک و سالم
رژیم غذایی لزوما بر وضعیت گوارشی تاثیر نمی گذارد. با این حال می‌تواند بر شدت تهوع تأثیر بگذارد. مصرف وعده‌های غذایی سنگین، پر کالری و ناسالم بیشتر از وعده‌های غذایی سالم منجر به بروز حالت تهوع می‌شوند.
نوشیدن آب
آب یک نوشیدنی سالم برای سیستم گوارشی است. زیرا هیچ ماده مضری ندارد. علاوه بر این، کم آبی بدن منجر به تشدید استرس می‌شود. بنابراین مهم است که در طول روز به میزان کافی آب بنوشید. آب را باید به تدریج و جرعه به جرعه بنوشید. زیرا سریع نوشیدن آب خود می‌تواند باعث بروز حالت تهوع شود.
دارو و مکمل‌های بدون نسخه
استفاده از ترکیبات نعناع فلفلی و پپتو‌بیسمول نیز ممکن است به طور موقت شدت استرس و حالت تهوع را کاهش دهد. همه این محصولات بدون نسخه را می‌توان برای مشکلات موردی و کوتاه مدت استفاده کرد. اما اگر برای مدت طولانی و به شکل مزمن حالت تهوع را تجربه می‌کنید، نباید از این داروها استفاده کنید.
داروهای بدون نسخه برای موارد محدود و کوتاه مدت مناسب هستند. اما چون علت اصلی حالت تهوع را درمان نمی‌کنند، نمی‌توانید از آنها برای درمان مشکلات مزمن و طولانی مدت استفاده کنید. مبارزه با استرس یک فرآیند درمانی مزمن و طولانی مدت است.
سخن آخر برای استرس و حالت تهوع
حالت تهوع می‌تواند ناشی از مسائل و علل متعددی باشد که ممکن است با استرس مرتبط باشند یا نباشند. اگر استرس زیادی را در خانه، محل کار، مدرسه یا موقعیت‌های اجتماعی مختلف تجربه می‌کنید، باید راه‌های درمانی موثر کنترل آن را به کار بگیرید. با کاهش استرس، شدت تهوع شما نیز کاهش پیدا می‌کند.
علاوه براین استرس باعث می‌شود که نسبت به خفیف ترین مشکلات گوارشی، از جمله تهوع، بسیار حساس شوید. بنابراین خفیف ترین مورد حالت تهوع نیز شدیدتر از حالت عادی احساس می‌شود.
استرس و حالت تهوع هر یک راهکارهای درمانی خودشان را دارند. پیاده روی، نوشیدن آهسته آب و مصرف یک رژیم غذایی سالم و سبک می‌تواند برای کنترل علائم مفید باشد، اما کاهش استرس تنها راه درمانی قطعی برای جلوگیری از بروز حالت تهوع ناشی از استرس است. ضمن اینکه برای شناخت جدیدترین روش های درمانی استرس می توانید با کارشناسان تکین دارو تماس گرفته و اطلاعات بیشتری را در این زمینه کسب کنید.
سوالات متداول در حالت تهوع ناشی از استرس
- آیا تمرینات ذهنی می‌تواند به مدیریت استرس و حالت تهوع کمک کند؟
بله! تمرینات ذهنی می‌توانند به مدیریت استرس و تهوع کمک کنند که برخی از مهمترین آنها شامل تمرکز بر تنفس، مدیتیشن و تمرینات تنفس عمیق هستند. اما مهمترین عامل در تاثیر تمرینات ذهنی در مدیریت استرس و حالت تهوع، تداوم و منظم بودن این تمرینات است.
- استرس و حالت تهوع چه رابطه‌ای دارند؟
استرس می‌تواند به تهوع و حالت تهوع منجر شود، زیرا سیستم عصبی در پاسخ به استرس واکنش‌های شیمیایی و فیزیولوژیکی در بدن را تحریک می‌کند که ممکن است باعث تهوع شود.
- آیا تغییر در سبک زندگی می‌تواند به کاهش استرس و تهوع کمک کند؟
بله، تغییر در سبک زندگی می‌تواند به کاهش استرس و تهوع کمک کند. فعالیت‌های ورزشی، تغذیه سالم، کافی خوابیدن، وقت گذاشتن برای استراحت و خودمراقبتی، مدیریت زمان و اولویت‌بندی و ایجاد تعادل بین کار و زندگی شخصی می‌توانند موثر باشند.
